Tantaal is een chemisch element met symbool Ta en atoomnummer 73. Voorheen bekend als tantaal, komt de naam van Tantalus, een slechterik uit de Griekse mythologie. Tantaal is een zeldzaam, hard, blauwgrijs, glanzend overgangsmetaal dat zeer corrosiebestendig is. Het maakt deel uit van de groep vuurvaste metalen, die op grote schaal worden gebruikt als kleine componenten in legeringen. De chemische inertie van tantaal maakt het een waardevolle stof voor laboratoriumapparatuur en een vervanger voor platina. Het wordt tegenwoordig vooral gebruikt in tantaalcondensatoren in elektronische apparatuur zoals mobiele telefoons, dvd-spelers, videogamesystemen en computers. Tantaal komt, altijd samen met het chemisch vergelijkbare niobium, voor in de mineraalgroepen tantaliet, columbiet en coltan (een mengsel van columbiet en tantaliet, hoewel niet erkend als een aparte mineraalsoort). Tantaal wordt beschouwd als een technologiekritisch element.

Fysieke eigenschappen
Tantaal is donker (blauwgrijs), dicht, taai, zeer hard, gemakkelijk te vervaardigen en zeer goed geleidend voor warmte en elektriciteit. Het metaal staat bekend om zijn weerstand tegen corrosie door zuren; bij temperaturen onder de 150 °C is tantaal zelfs bijna volledig immuun voor aanvallen door de normaal agressieve aqua regia. Het kan worden opgelost met fluorwaterstofzuur of zure oplossingen die het fluoride-ion en zwaveltrioxide bevatten, evenals met een oplossing van kaliumhydroxide. Het hoge smeltpunt van tantaal van 3017 °C (kookpunt 5458 °C) wordt onder de elementen alleen overschreden door wolfraam, renium en osmium voor metalen, en koolstof.

Tantaal bestaat in twee kristallijne fasen, alfa en bèta. De alfafase is relatief taai en zacht; het heeft een lichaamsgerichte kubieke structuur (ruimtegroep Im3m, roosterconstante a = 0,33058 nm), Knoop-hardheid 200–400 HN en elektrische weerstand 15–60 µΩ⋅cm. De bètafase is hard en broos; de kristalsymmetrie is tetragonaal (ruimtegroep P42/mnm, a = 1,0194 nm, c = 0,5313 nm), de Knoop-hardheid is 1000–1300 HN en de elektrische weerstand is relatief hoog: 170–210 µΩ⋅cm. De bètafase is metastabiel en wordt bij verwarming tot 750–775 ° C omgezet in de alfafase. Tantaal in bulk bestaat bijna volledig uit de alfafase, en de bètafase bestaat gewoonlijk uit dunne films die worden verkregen door magnetronsputteren, chemische dampafzetting of elektrochemische afzetting uit een eutectische gesmolten zoutoplossing.