Sifat Tantalum
Nombor atom | 73 |
nombor CAS | 7440-25-7 |
Jisim atom | 180.95 |
Takat lebur | 2 996 °C |
Takat didih | 5 450 °C |
Isipadu atom | 0.0180 nm3 |
Ketumpatan pada 20 °C | 16.60g/cm³ |
Struktur kristal | padu berpusat badan |
Pemalar kekisi | 0.3303 [nm] |
Kelimpahan dalam kerak bumi | 2.0 [g/t] |
Kelajuan bunyi | 3400m/s (di rt)(batang nipis) |
Pengembangan terma | 6.3 µm/(m·K) (pada 25 °C) |
Kekonduksian terma | 173 W/(m·K) |
Kerintangan elektrik | 131 nΩ·m (pada 20 °C) |
Kekerasan Mohs | 6.5 |
Kekerasan Vickers | 870-1200Mpa |
Kekerasan Brinell | 440-3430Mpa |
Tantalum ialah unsur kimia dengan simbol Ta dan nombor atom 73. Sebelum ini dikenali sebagai tantalium, namanya berasal daripada Tantalus, seorang penjahat dari mitologi Yunani. Tantalum ialah logam peralihan yang jarang berlaku, keras, kelabu biru, berkilat yang sangat tahan kakisan. Ia adalah sebahagian daripada kumpulan logam refraktori, yang digunakan secara meluas sebagai komponen kecil dalam aloi. Ketidakseimbangan kimia tantalum menjadikannya bahan berharga untuk peralatan makmal dan pengganti platinum. Kegunaan utamanya hari ini adalah dalam kapasitor tantalum dalam peralatan elektronik seperti telefon bimbit, pemain DVD, sistem permainan video dan komputer. Tantalum, sentiasa bersama-sama dengan niobium yang serupa secara kimia, terdapat dalam kumpulan mineral tantalit, columbite dan coltan (campuran columbite dan tantalite, walaupun tidak diiktiraf sebagai spesies mineral yang berasingan). Tantalum dianggap sebagai elemen kritikal teknologi.
Sifat fizikal
Tantalum adalah gelap (biru-kelabu), padat, mulur, sangat keras, mudah dibuat, dan sangat konduktif haba dan elektrik. Logam ini terkenal dengan ketahanannya terhadap kakisan oleh asid; sebenarnya, pada suhu di bawah 150 °C tantalum hampir kebal sepenuhnya terhadap serangan oleh aqua regia yang biasanya agresif. Ia boleh dibubarkan dengan asid hidrofluorik atau larutan berasid yang mengandungi ion fluorida dan sulfur trioksida, serta dengan larutan kalium hidroksida. Takat lebur tinggi Tantalum iaitu 3017 °C (takat didih 5458 °C) melebihi antara unsur hanya oleh tungsten, renium dan osmium untuk logam dan karbon.
Tantalum wujud dalam dua fasa kristal, alfa dan beta. Fasa alfa agak mulur dan lembut; ia mempunyai struktur padu berpusat badan (kumpulan ruang Im3m, pemalar kekisi a = 0.33058 nm), kekerasan Knoop 200–400 HN dan kerintangan elektrik 15–60 µΩ⋅cm. Fasa beta adalah keras dan rapuh; simetri kristalnya adalah tetragonal (kumpulan ruang P42/mnm, a = 1.0194 nm, c = 0.5313 nm), kekerasan Knoop ialah 1000–1300 HN dan kerintangan elektrik agak tinggi pada 170–210 µΩ⋅cm. Fasa beta adalah metastabil dan bertukar kepada fasa alfa apabila dipanaskan kepada 750–775 °C. Tantalum pukal hampir keseluruhannya fasa alfa, dan fasa beta biasanya wujud sebagai filem nipis yang diperolehi oleh magnetron sputtering, pemendapan wap kimia atau pemendapan elektrokimia daripada larutan garam cair eutektik.